İlkyardım Ders Notları

KANAMANIN DURDURULMASI VE DOLAŞIMININ

SAĞLANMASI KANAMALARDA İLKYARDIM UYGULAMASI

VE ÇEŞİTLERİ

 

 

 

 

 

 

 

Kanın yaralanma ya da hastalıklar nedeniyle damarların yırtılması sonucu  vücuttan dışarı ya da vücut boşluklarına doğru akmasına kanama denir.

Vücut ağırlığının 1/13'ii kandır. İnsan vücudunda bulunan  kanın %20'si kanamalarla kaybedilirse hayati tehlike oluşur. Bu sebeple kanamaların durdurulması hayat kurtarma açısından çok önemlidir..

Atardamar Kanaması : Atardamarlar kalbimizden yüksek basınçla pompalanan kanı hücrelere ileten, toplardamarların tersine kol ve bacakta derinde yol alan damarlardır. Atardamardan olan kanamalarda, açık renkli kanın, yara ağzından kalp atımına uyumlu şekilde fışkırarak çıktığı izlenir. Genellikle durdurulması daha zor olan, hayati tehlike yaratan kanamalardır.
Toplardamar Kanaması:Toplardamarlar hücrelerden dönen kanı kalbe taşıyan, düşük basınçlı kan akımı olan damarlardır. Cilde yakın, yüzeysel toplardamarlar kol ve bacak, el, ayak sırtında rahatça seçilebilir. Toplardamar kesikleriyle olan kanamalarda koyu renkli, taşma tarzında kan kaçışı görülür. Çoğu kez doğrudan baskı uygulayarak kontrol altına alınabilir. Genellikle yaşamı tehlikeye sokmaz.

Kılcal damar Kanaması : Kılcal damarlar hücrelere ulaşan son damar uzantılarıdır. Çok ince olup içlerinde çok az kan bulunduğu için zedelenme, kesilmelerinde ancak sızıntı tarzında ve hafif bir kanama olur. Bir kesik ya da darbe sonrası ortaya çıkabilir. Hemen her zaman, dış müdahale olmasa bile, kendiliğinden sona erer. Hayati tehlike yaratmaz.

Kanın Aktığı Yere Göre Kanamalar

Dış kanama : Kan organlardan vücudun dışına doğru akar ve kanayan yer gözle görülebilir.

İç kanama :Kan damarlardan vücut boşluklarına doğru akar ve gözle görülemez ancak belirtiler sayesinde tespit edilebilirler.

> Zayıf ve hızlı nazız atımı

> Soluk ve nemli deri

> Gözler donuktur ve refleks tepkiler azalır

> Baş dönmesi, baygınlık

> Susuzluk hissi

> Bulantı - kusma

> Yüzeysel ve sık solunum

> Bazen kanayan bölgede sertlik

> Organlardan kan gelmesi

 Beyin kanamalarında kulak ve burundan  akciğer kanamalarında ağızdan gelir.

GEÇİCİ KANAMA DURDURMA YÖNTEMLERİ

 

 

 

 

 

 

 

Kanayan yere parmak bastırmak

Kanayan damar parmakla kemik arasında sıkıştırılarak kanama durdurma yöntemidir.Temiz el ya da parmakla kanayan yere basınç uygulanır .İlkyardım çantamdaki mikropsuz gazlı bez yaranın üstüne konur ve üzerinden parmakla bastırılır.

Basınç noktalarına baskı uygulamak

Vücuttaki belli basınç noktalarına basınç uygulayarak kanama durdurma yöntemidir.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

> Kafa derisi bölgesi kanamalarında, kulak önüne iki parmakla bastırılır.

> Kanama baş ve yüzün bir tarafında ise, yaralının arkasına geçilerek dört parmakla alt çenenin hemen altında boyun başlangıcına bastırılır.

> Omuz ve boyundaki kanamalarda köprücük kemiğinin İç kısmına başparmak içerde diğer parmaklar dışarıda tutulacak şekilde bastırılır.

>Koldaki  kanamalarda, kolun  iç  kısmında   koltuk altına yakın  nabız olan noktaya parmakla bastırılır.

 >Bacaktaki kanamalarda, kasık kıvrımının iç kısmına iki elin başparmağı ile bastırılır

Kanayan yeri kalp düzeyinden üstte tutmak

 

 

 

 

 

 

 

Kanayan yeri kalp seviyesinin üzerinde tutmak suretiyle kanama azaltma yöntemidir.

İLKYARDIM MALZEMELERİ KULLANARAK  KANAMA

DURDURMA YÖNTEMLERİ

Basınçlı sargı uygulama

Kanayan yerin üzerine terniz bir bez veya gaz bezi konur. Sonra sargı bezi veya kravat, eşarp ile birkaç tur sarıldıktan sonra daha önce hazırlanmış olan tampon (pamuk, gazlı bezden veya sert malzemelerden olabilir.) sargının üzerine yerleştirilir. Sonra 3 ya da 4 tur daha sarılır ve organ kalp düzeyinden üstte tutulur. Bu uygulamada önemli olanyalnız kanayan yerdeki damarın üzerine basınç yapmaktır.

 

 

 

 

 

 

Turnike uygulaması

Kol ve bacaktaki büyük kanama durdurulmasında en etkili yöntemdir.

 Turnike : Tek kemik üzerine uygulanan ve damarın deri ile kemik arasına sıkıştırılmasını amaçlayan  yöntemdir. Sıkma bağı olarak da adlandırılan bu yöntem vücutta koldaki ve ayaktaki tek kemikler üzerinde uygulanır.

Sıkma bağı olarak ilkyardım çantasındaki turnike kullanılabileceği gibi 5?6 cm.lik elastik bandaj, kravat, büyük bez mendil, eşarp, kaşkol, fular çorap gibi malzemeler kullanılabilir.

> Turnike malzemesi uygulanacak yere  (el ve koldaki kanamalar için omuz ile dirsek arasına , bacak ve ayaktaki kanamalar için diz İle kalçaarasına) yerleştirilerek 2 kez sarılır ve 2 düğümle bağlanır.

> İkinci düğümün ortasına turnike çubuğu olarak sert bir malzeme yerleştirilerek kanama duruncaya kadar bu çubuk döndürülmek suretiyle sıkılır.

 > Kanama durduğu zaman çubuk bir başka düğümle sabitleştirilir.

 > Turnike uygulamasına en fazla 2 saat devam edilir.İlk bir saat içerisinde her 15 -20 dakikada bir 5 ? 10 saniye gevşetme uygulanmak zorundadır.Uygulama 1 saati geçtikten sonra gevşetme zamanını her 10 dakikada bir olarak ayarlamak gerekir

 

 

 

 

 

 

 

 

 

BURUN KANAMASI

Burun kanaması herhangi bir iç hastalığa ya da etkene bağlı değilse yani kendi kendine meydana gelmişse

 

 

 

 

 

 

> Kişi oturtulur ve başı yüze yakın hafif aşağı eğilir.

> Burun delikleri 2 parmakla sıkıştırılır.

> Buruna ve enseye soğuk tatbiki yapılır.

> Yüz soğuk su ile yıkanabilir.

> Eğer durmuyorsa sargı bezi ile tampon yapılır

> Hala durmamışsa hemen hekimine sevk edilir.